Sinds 18 juni 2019 post ik om de week een blog waarin ik één van de 8 aikidoprincipes uit mijn boek ‘Business aikido’ voor jou en jouw team uitwerk. Voor een optimale start na het zomerreces met minder stress, minder fricties en met meer rust, evenwicht, resultaat en werkplezier. 

Business aikido ontving een shortlistnominatie voor Managementboek van het jaar 2019 en is dus volgens de vakjury een van de 5 beste managementboeken van het afgelopen jaar. Doe er je voordeel mee! Deze week al weer het vierde principe. Dat luidt;

  

‘Doe alles vanuit je centrum’

1. Waarom?

Werken vanuit je centrum – je fysieke balanspunt – is een kernprincipe in aikido – en niet zonder reden. Door je hiervan bewust te zijn ervaar je rust, ruimte en balans, overzie je het geheel beter en sta je veel meer open voor je omgeving, zonder jezelf daarin te verliezen. Onwillekeurig gaat je omgeving zich dan ook meer op jou richten. Jouw invloed neemt toe, zonder dat je daar wat voor hoeft te doen. In aikido wordt het werken vanuit je centrum bewust ontwikkeld. Dat maakt aikido, naast een bijzondere krijgskunst, ook een prachtige en effectieve methode om jezelf te ontwikkelen als mens.

Nu wordt het dus echt leuk. Waar de vorige drie principes vooral voorwaardenscheppend zijn gaat het bij centreren om het werken vanuit je oorspronkelijke kracht. Die is veel groter dan je denkt. Daarom in deze blog weer een oefening zodat je het zelf kunt ervaren.

2. Uit de organisatiepraktijk

Onrust oplossen. Een paar jaar geleden gaf ik leiding aan een HR afdeling. Op een dinsdagochtend stond om 10:00 uur het tweewekelijks overleg gepland met de HR businesspartners. Eén voor één kwamen ze zuchtend mijn kantoor binnen vallen, duidelijk nog met hun aandacht bij het werk waarvan ze zich net hadden losgerukt. Er stond een reorganisatie op stapel waarover ik met hen in dialoog wilde, maar daarvoor ontbrak hun aandacht. Ik besloot de vooraf bedachte agenda maar even te parkeren en hen eerst te helpen om in het ‘hier en nu’ aan te komen. Als team had ik ze geleerd hoe te centreren. Maar geleerd is nog niet gedaan. Ik vroeg hen om rechtop te gaan zitten, voeten plat op de grond, schouders open en een paar keer rustig naar hun centrum te ademen. Daarmee bracht ik hen – en mijzelf – binnen een minuut van ‘gestrest en afwezig’ naar ‘rustig en aanwezig’. Een totaal ander startpunt voor dit belangrijke overleg.

Rust als vertrekpunt. Als jonge HR adviseur maakte ik de overstap van een overheidsorganisatie naar het bedrijfsleven. Een totaal andere sfeer, prettig maar soms ook best spannend. Ik beoefende toen al aikido en was mij bewust van wat centeren – het terug gaan naar mijn centrum – voor mij kon doen. Ik kon dat alleen nog niet zo snel. Voor een belangrijke vergadering zocht ik dan een rustige plek op, zoals een toilet, om even ongestoord te centreren. Zodra ik de rust in mijn hoofd voelde wist ik dat ik er klaar voor was en stapte er op af. Centreren heeft mij al vaak heeft geholpen om juist in lastige situaties bij mijzelf te blijven én in verbinding met mijn omgeving.

3. Achtergrondinfo

Zo eenvoudig? Jazeker. Werken vanuit je centrum is een principe dat in alle krijgskunsten terugkomt. Je centrum, in de wereld van krijgskunsten ‘hara’ genoemd wat betekent ‘zetel van kracht’, bevindt zich onder in je romp. In het midden, net boven je zitbotjes.

Door te centreren, terug gaan naar je centrum wanneer je er uit bent geraakt, stap je als het ware terug in je eigen oorspronkelijke kracht. Je verbind zo lichaam en geest tot een krachtig geheel en dat voel je. Gecentreerd zijn is relatief eenvoudig te ervaren. Gecentreerd blijven is een stuk lastiger. Onze hectische maatschappij verleidt ons continu om te reageren op prikkels waarmee we gemakkelijk weer uit ons centrum raken. Het vereist oefening om die prikkels te leren weerstaan.

De werking van dit principe kun je vergelijken met ‘het oog van een orkaan’. Dat is de enige plek waar je in de volle hectiek rust ervaart, het geheel kan overzien en met minimale acties maximaal kunt (bij)sturen. Alles buiten ‘het oog’ – jouw centrum dus – valt ten prooi aan de centrifugale kracht en dat is meestal hard werken. Aardig weetje; de band van een aikidopak is geknoopt op de onderbuik, het centrum van de aikidoka. Gevorderden dragen daar overheen een zwarte of donkerblauwe broekrok (hakama) die met lange banden om die knoop zijn geknoopt. Zo wordt een aikidoka continu herinnerd aan zijn of haar centrum. Tijd om jouw eigen centrum te ervaren!

4. Er zelf mee aan de slag

  1. Ga rechtop zitten of staan, je voeten plat op de grond, je tenen wijzen naar voren, je schouders open en je hoofd losjes op je schouders. Kom iets naar voren tot dat je voelt dat de zwaartekracht je lichaam ondersteunt.
  2. Leg je hand op je onderbuik, onder je navel. Visualiseer onder je hand het balanspunt in jouw lichaam, onderin je romp, in het midden, net boven je zitbotjes. Eventueel kunt je je adembeweging hiervan af en naar toe volgen. Neem even de tijd maar zorg dat je niet verkrampt.
  3. Merk op dat je – als het goed is – meer rust en evenwicht ervaart. Je hoofd voelt ‘prettig leeg’. Als dat zo is, vergroot dat gevoel dan nog wat.
  4. Richt nu je aandacht op de activiteit die je wilt gaan doen, met behoud van je centrum.

Stel je nu voor dat je iedere situatie vanuit deze staat van zijn zou aangaan? Met name lastige situaties, waar je tegen op ziet. Hoe zou dat op de eerste plaats voor jou zijn en hoe zou dit doorwerken in de resultaten die je nastreeft?

Het lijkt nu misschien heel verleidelijk om voortaan gecentreerd te blijven. Dat is niet mogelijk. Het maximaal haalbare is je bewuster worden van wanneer je uit je centrum bent geraakt, om vervolgens gewoon weer te centreren. Hiervoor geldt; oefening baart kunst. Je hoeft geen jaren aikido te beoefenen om de werking van dit krachtige principe voor je te laten werken. Oefen er mee, vooral in situaties die voor jou belangrijk zijn. Krachtig zijn zonder daarvoor kracht te hoeven zetten. Hoe fijn is dat? Niet alleen voor jezelf maar ook voor je omgeving. Daarover volgende keer meer!

5. Het vervolg …

Ik hoop dat deze blog weer waardevol voor je was. Fijn als je hem wilt delen met jouw netwerk. In verband met de vakanties op donderdag 15 augustus 2019, post ik de volgende blog over het vijfde aikidoprincipe dat luidt: ‘Ga aandachtig met elkaar om’. Het klinkt als een open deur, maar wat onze intentie hierin doet is toch bijzonder.

Als jij niet kunt wachten dan heb ik een paar opties voor je:

  1. Op onze website https://www.kiworkx.nl/gratis-ebook/ is een gratis ebook te downloaden over centreren.
  2. In mijn boek ‘Business aikido’ besteed ik er een heel hoofdstuk aan. Via deze link kun je bestellen of blader door het boek: https://www.kiworkx.nl/boek/
  3. Inspirerende keynote voor je evenement? Een masterclass voor jouw (management)teamdag? Een meerdaagse teamtraining? 1 op 1 begeleiding?

Contact mij voor informatie: https://kiworkx.nl/contact/ of bel 06-41118827

Tot de volgende blog!

Tegenstanders? Jazeker, want er wordt wat afgevochten in onze westerse zakenwereld. Zelfs binnen bedrijven en organisaties. Gelukkig niet in fysieke zin maar des te meer met woorden en gedrag. Zo praten wij over concurrenten verslaan, een argumentenstrijd voeren en posities innemen, bijvoorbeeld bij een reorganisatie. ‘Hoezo eenheid?’ denk ik dan als aikidopractitioner, wetend dat met iedere verdeeldheid krachtverlies gepaard gaat. Een vermogen aan energie, tijd en geld verspillen wij zo door de manier waarop wij met elkaar omgaan. Wat misschien nog wel zorgwekkender is; wij zijn dit normaal gaan vinden …

Herkennen

Kijk om je heen en je ziet het gebeuren: politiek spel, tactisch bewegen, juist niet bewegen of de subtielere variant; ‘ja’ zeggen en ‘nee’ doen. Strategieën om zaken naar onze hand te zetten. Doelgericht als wij zijn geworden en met een workload die te groot is voor de ons beschikbare tijd duwen wij onze standpunten naar voren in de hoop zo ruimte en instemming te creëren. Daarbij zijn we ongemerkt al harder gaan praten en ervaren wij tegenargumenten, vaak waardevolle feedback, als hinderlijk. Tegenstanders! We zijn zo met onszelf bezig dat wij nauwelijks nog oog hebben voor wat er bij de ander gebeurt.

De andere kant zal op iedere vorm van duwen of trekken, fysiek of mentaal, reageren met weerstand. Dit is een wet. In het voorbeeld zoals hierboven omschreven hebben we dus weerstand veroorzaakt door, zonder echte aandacht voor de ander, ons punt er door te willen duwen. Aangenomen dat die ander niet ons belang en onze urgentie deelt zal de mate van commitment laag zijn. Geen volmondig ‘ja!’ dus en waarschijnlijker een ‘ja, ja’ (in de Achterhoek betekent dit ‘nee!’). Zelfs al vind je dit nog geen echte tegenstanders, het zijn zeker nog geen medestanders. Het effect blijkt vaak pas veel later. Ik heb heel vaak meegemaakt dat resultaten uitbleven en dat partijen elkaar dan verwijtend aankeken. Tijdverlies, teleurstelling en verdeeldheid. Het kan zo makkelijk anders.

Een voorbeeld

Een aantal jaren geleden ging ik zelf grandioos de mist in. Ik was als HR manager speciaal naar kantoor gekomen voor een kort, maar voor mij belangrijk overleg met een bestuurder. Hij zou die week daarna afwezig zijn. Op het moment dat ik hem enigszins gehaast zie binnen komen val ik met de deur in huis. Hij reageert op mij. Ik reageer weer op hem en hij vervolgens weer op mij. Na een minuut of 10 is ons gesprek afgelopen zonder het door mij beoogde resultaat. Pas wanneer hij mijn kamer heeft verlaten besef ik mij wat ik heb gedaan … en wat ik heb nagelaten.

Anderhalve week later zoek ik hem op in zijn kantoor. Ik vraag hem geïnteresseerd naar zijn vakantie en laat hem zijn verhaal doen. Als hij klaar is met vertellen vraagt hij als vanzelf naar mijn week. In alle openheid deel ik mijn ervaring van ons vorige gesprek en we kunnen er samen om lachen. Op dit moment is het al gebeurt! Ik heb mijn medestander ingeschakeld. In alle rust bespreek ik mijn punt en komen we tot een gezamenlijk besluit.

Eénheid

Een van de geheimen die aikido tot een effectieve krijgskunst maken is het ‘één worden’ met de aanvaller, ook wel includeren of blenden genoemd. Naast de ander gaan staan, zo samen een eenheid vormen door eerst oprecht aandacht geven aan de richting die de ander aangeeft. Het is een keuze die wij vooraf maken. Alleen door onze positie te veranderen van tegenover naar naast de ander, creëren wij een totaal ander vertrekpunt. De ander zal zich door ons gezien en gehoord voelen en de weerstand lost daarmee op. In bedrijven werkt het precies zo.

Zo eenvoudig? Op een principieel niveau wel ja. De praktijk is echter niet zo gemakkelijk. Wat ons hierbij vooral in de weg staat is onze eigen automatische piloot. Die stuurt onze triggers aan die ons in een oogwenk terugzetten in onze vecht- of vluchtmodus. Het goede nieuws is dat wij onze aangeleerde patronen kunnen overschrijven. Dat vraagt bewust en veel oefenen maar het is de moeite meer dan waard!

Reset your mind

De mindset van waaruit wij naar zaken kijken bepaalt ons handelen, al ons handelen, direct vanaf het begin. Wanneer wij denken in termen van tegenstanders dan ontmoeten wij tegenstanders. Onbewust dragen we dit uit in ons gedrag. Andersom werkt het ook. Wanneer wij besluiten om eerst naast de ander te gaan staan dan krijgt de voedingsbodem voor een eventuele strijd geen kans. Ineens is er dan ruimte. En die tegenstander? Niet gezien maar in plaats daarvan wel een medestander ontmoet.

Slechts 2 minuten

‘Ja maar .. dat kost zoveel tijd’ krijg ik wel eens terug tijdens mijn trainingen. In de meeste gevallen gaat het om maximaal 2 minuten aan tijd en ik durf te stellen dat dit de beste tijdinvestering is die wij op dit moment in organisaties kunnen doen als het gaat om effectief samenwerken. Doen dus! Het volgende structuurtje kan je helpen:

In 5 stappen

  1. Set your mind: wees bereid de ander oprecht te ontmoeten.
  2. Nodig de ander uit om zijn of haar verhaal te vertellen (let op: nee is een optie!).
  3. Beweeg mee: luister geïnteresseerd naar de ander en laat hem of haar helemaal uitpraten.
  4. Geef nu pas richting door jouw verhaal te vertellen en wees bereid de waardevolle inzichten uit het verhaal van de ander daarin mee te wegen.
  5. Laat elkaar zorgvuldig los: ongeacht of je het met elkaar eens bent geworden, zorg voor een respectvolle afronding. Dat kan eenvoudig door de ander te bedanken voor zijn of haar verhaal.

Benieuwd naar je ervaringen. Deel ze hieronder. Succes!